7 vragen over… Bloedprikken als veganist

Iedere zomer laat ik mijn bloed testen om te controleren of al mijn waardes nog in orde zijn. Dat doe ik sinds ik plantaardig eet. Jullie hadden daar wat vragen over. Dit zijn zeven vragen en antwoorden over bloedprikken als veganist.

Allereerst een disclaimer: ik ben géén arts en heb geen medische achtergrond. De tekst hieronder is geschreven op basis van mijn ervaringen. Raadpleeg altijd een (huis)arts voor meer informatie.

1. Moet je elk jaar bloedprikken als veganist?

Het is absoluut niet verplicht om je bloed te laten testen. Ik ben daar zelf mee begonnen om mijn moeder gerust te stellen dat ik als veganist écht wel gezond kan leven. Inmiddels vind ik het gewoon interessant om te weten. Ik slik dan wel vitamines (zoals B12 en in de winter vitamine D3), maar het kan zomaar zijn dat ik ergens een tekort of overschot van heb. Het is overigens niet alleen voor veganisten interessant om de bloedwaardes te laten checken. Ook vegetariërs, vleeseters en iedereen daarbuiten of daar tussenin kunnen tekorten of overschotten oplopen.

2. Wat laat je controleren bij het bloedprikken?

Ik heb een vast rijtje met waardes die ik laat checken bij het bloedprikken als veganist. Voor dit rijtje hoef ik niet nuchter te zijn, dus ik kan van tevoren gewoon eten en drinken. Niet alle hierna genoemde waardes hebben direct te maken met een plantaardig voedingspatroon (zoals TSH en Gamma-GT), maar op aanraden van mijn huisarts, houd ik dit in ieder geval aan.

ALAT

ALAT is een enzym, een eiwit dat cellen helpt om een bepaalde stof om te zetten in een andere stof. De enzym ALAT komt vooral voor in de lever, maar ook in de nieren, het hart en in spieren. Bron: Bloedwaardentest.nl.

TSH, evt vrij-T4

De TSH-waarde kan aangeven hoe de schildklier functioneert. T4 is een hormoon dat wordt aangemaakt door de schildklier. Bron: Schildklier Organisatie Nederland.

Foliumzuur

Vitamine B11 of foliumzuur speelt een belangrijke rol bij het functioneren van onze afweer en ons zenuwstelsel. Samen met vitamine B12 is foliumzuur belangrijk voor de aanmaak van rode bloedcellen. Bron: Saltro.

Gamma-GT

Gamma GT is een enzym dat onder andere in de lever voorkomt. Een verhoogde Gamma GT-waarde komt vooral voor bij mensen die veel drinken. Ook kan het komen door ouderdom, lever-en galziekten, na een hart- of herseninfarct of bij epilepsie en diabetes. Bron: Alcoholinfo.

IJzer

IJzer is een belangrijk hulpmiddel voor rode bloedcellen om zuurstof te binden. Via voedsel krijgen we ijzer binnen. In plantaardig voedsel vind je het vooral in sesamzaad, zonnebloempitten, rode linzen, kardemom en kaneel. Van ijzer kun je zowel te veel als te weinig binnenkrijgen. Bron: Bloedwaardentest.nl.

Kalium

Het mineraal kalium is samen met chloride en natrium betrokken bij het regelen van de vochtbalans en bloeddruk in het lichaam. Kalium komt in bijna alle voedingsmiddelen voor. Het zit vooral in groente, fruit, aardappelen, vlees, vis, noten en ook in melkproducten en brood. Bron: Voedingscentrum.

Kreatinine, eGFR

Creatinine of kreatinine is een afvalproduct van de spieren. Deze stof wordt uit het bloed verwijderd door de nieren, tenzij de nieren beschadigd zijn. Bij nierschade zit er meer kreatinine in het bloed dan normaal. De geschatte nierfunctie wordt uitgedrukt in eGFR. Bron: Nieren.nl.

Natrium

Het regelen van de vochtbalans in het lichaam wordt onder andere gedaan door natrium, samen met andere elektrolyten zoals kalium, chloride en bicarbonaat. De nieren spelen een belangrijke rol in de vochtbalans. Hierom wordt er vaak met het testen van natrium direct de nierfunctie bepaald. Bron: Saltro en Bloedwaardentest.nl.

Vitamine-B12

Dit is de beruchte vitamine waarvan algemeen bekend is dat elke veganist deze moet bijslikken. Vitamine B12 of cobalamine wordt toegevoegd aan veevoer, waardoor mensen de vitamine vooral via het consumeren van vlees binnenkrijgen. Ook aan vleesvervangers en plantaardige zuivelproducten wordt vaak B12 toegevoegd, maar alsnog wordt aangeraden de vitamine te suppleren. Bron: Voedingscentrum.

Volledig bloedbeeld

Om een beeld te krijgen van de algemene gezondheid of om specifiek te screenen op de aanwezigheid van bloedarmoede (anemie), een bloedstollingsprobleem, een infectie of bloedkanker (leukemie), wordt het volledige bloedbeeld getest. Een volledig bloedbeeld geeft informatie over het aantal en de soorten rode en witte cellen in het bloed. Bron: Saltro.

3. Hoe lang duurt het voor je de uitslag hebt?

De huisarts vertelt je vaak hoeveel werkdagen het duurt voor je de uitslag kunt verwachten. In mijn geval is dat meestal twee werkdagen tot een week. Ik moet altijd zelf bellen voor de uitslag.

4. Waar kun je je bloed laten testen?

Je kunt via de huisarts een verwijsbrief krijgen dat je kunt inleveren bij een prikpunt. Vaak staat er op dat formulier wat voor jou het dichtstbijzijnde punt is om je bloed te laten testen. Soms is dat in het ziekenhuis, soms op bepaalde tijden in bijvoorbeeld een verzorgingstehuis. In sommige gevallen is het ook mogelijk om bij de huisarts zelf bloed te prikken.

5. Kun je bloedprikken bij de huisarts?

In mijn geval is het zo dat ik niet kan prikken bij de huisarts zelf, maar naar een prikpunt in de omgeving moet. Om te weten of het mogelijk is om bloed te prikken bij jouw huisartsenpraktijk, of, indien nodig, bij jou thuis, zul je dit zelf moeten navragen bij jouw huisarts. 

6. Hoeveel kost een bloedonderzoek?

Wanneer de huisarts een vindt dat een bloedonderzoek nodig is, zullen de kosten vergoed worden vanuit de basisverzekering. Je betaalt in dat geval voor het bloedonderzoek alleen (een deel van) je eigen risico.

7. Mijn huisarts vindt het niet nodig dat ik mijn bloed laat testen. Wat nu?!

Wat vervelend dat jouw huisarts je niet wil laten bloedprikken als veganist. Ik heb vaker gehoord dat huisartsen dat niet willen zolang er geen klachten worden ervaren. Daar zit wat in, maar tegelijkertijd: meten is weten. Ga daarom goed in gesprek met jouw huisarts en vertel hem waarom je het belangrijk vindt om te weten of jouw bloedwaardes in orde zijn. Succes!

Nooit meer een artikel of recept missen? Abonneer je dan op de nieuwsbrief! Elke maandag breng ik je op de hoogte van de laatste aanbiedingen, de lekkerste recepten en andere leuke dingen – gewoon in jouw mailbox. Tot dan!